Het is heet, de zon brandt ongenadig en kleurt de hemel zinderend grijs. Er wordt hard gewerkt om het graan van het land te halen. Na vele uren in de hitte is het nu tijd voor een pauze. Een man komt aanlopen met twee kruiken verkoelend bier. In de schaduw van de de boom wordt gegeten, gedronken en uitgerust. Op de achtergrond zien we enkele boerderijen waar ook mensen verzameld zijn. Daarachter een kerk en een groot water waarop wat zeilschepen varen. Rechts boven zien we nog een kerk. En als we het werk van Pieter Bruegel van dichterbij bekijken zien we nog meer, nog veel meer.
Bij een vijver hebben mensen hun kleren uitgetrokken, ze in bundeltjes langs de rand gelegd en zijn in het koele water gedoken. Het is een beschut en schaduwrijk plekje waar het goed toeven is na een lange dag werken.
Het werk van Pieter Bruegel de oude (circa 1525-1569) zit vol met dit soort details. Zijn werk nodigt uit tot goed en lang kijken, veel langer dan de 28,3 seconden die wij gemiddeld voor een schilderij in een museum staan. In deze lezing neem ik u mee in het leven en werk van deze grondlegger van een grote schilderfamilie en toon ik u veel van de details van zijn werk.
Zijn werk was geliefd, bij opdrachtgevers en bij collega kunstenaars. Dankzij de prentkunst werd zijn werk over heel Europa verspreid en werd hij veelvuldig nagevolgd. Hij volgde zelf ook na. Pieter Bruegel liet zich inspireren door de miniaturen die in de prachtige getijdenboeken te vinden waren. Daarvan ziet u voorbeelden.
Componisten lieten zich op hun beurt door het werk van Bruegel inspireren. Zo schreef de Vlaamse componist Michel Brusselmans (1896-1960) zijn Scenes Bruegellienes. Tijdens de lezing hoort u hier een fragment uit. Ook gaat u muziek horen van tijdgenoten van Bruegel zoals Tielman Susato en Jacob Arcedelt.
Ik neem u in de voetsporen van Bruegel mee op reis, naar Rome en keer vervolgens weer terug naar Vlaanderen, naar Antwerpen en Brussel, waar Bruegel de rest van zijn leven woonde en werkte. U ziet een scala aan werken – en vooral – veel, heel veel prachtige details.
Vanaf 30 september 2023 tot en met 7 januari 2024 is er in het Brabants Museum in ‘s-Hertogenbosch een grote tentoonstelling te zien over Pieter Bruegel en zijn schilderende nazaten. Deze lezing is daar een goede voorbereiding en verdieping op.
Geïnteresseerd in deze lezing? Neem dan contact met mij op.
Afbeelding: Pieter Bruegel de oude (circa 1525-1569), De graanoogst; de maanden augustus en september, 1565.