Zondagavond 11 mei vanaf 20.00 uur in de Synagoge van Delft: concert met lezing over buitenlandse joodse kunstenaars in Parijs (1905-1940) 

Het werk van de grote groep buitenlandse joodse kunstenaars in Parijs in de periode 1905-1940 staat centraal tijdens het concert met lezing op zondagavond 11 mei 2025. Parijs werkte als een magneet op jonge, joodse kunstenaars, die we nu kennen onder de verzamelnaam ‘École de Paris’. Tot de groep behoren bekende en minder bekende personen. Marc Chagall, Amadeo Modigliani en Walter Bondy zijn enkelen van hen. De Holocaust is meestal debet aan het minder bekend zijn van een kunstenaar. Daardoor werd menig talent in de kiem gesmoord. U ziet op 11 mei werk van deze buitenlandse joodse kunstenaars die neerstreken in Parijs en u hoort en over de omstandigheden waaronder ze dat maakten.

In Parijs woonden en werkten toen ook veel joodse componisten. Hun werk klinkt zondagavond 11 mei in de Synagoge van Delft en wordt vertolkt door de voortreffelijke musici van Nova Sonantia. Zij spelen ongehoord mooie muziek van componisten als Gabriel Pierné, Alexander Tansman en Darius Milhaud. Sopraan Simone Riksman zingt enkele prachtige liederencycli, onder meer de prachtige jiddische liederen van Szymon Laks.  

Kaarten bestellen kan via de website van de Synagoge Delft: https://www.synagogedelft.nl

De Synagoge bevindt zich aan de Koornmarkt 12 te Delft en is goed met openbaar vervoer te bereiken. Parkeren kan in de Zuidpoortgarage of Prinsenhofgarage.

Lezing over het impressionisme en de stad Parijs – zaterdag 8 maart vanaf 13.30 uur in de Social Hub, lokaal 1, in Delft (naast het station Delft CS)

In het Kunstmuseum Den Haag is vanaf 27 februari een grote impressionistententoonstelling te zien. Naar aanleiding daarvan heb ik een lezing ontwikkeld. Het impressionisme begon in de tweede helft van de 19de eeuw in Frankrijk. De wereldstad Parijs, die zich enorm vernieuwd had, speelde de hoofdrol bij de ontwikkeling van deze nieuwe kunststijl. In de tentoonstelling en ook in mijn lezing wordt dan ook extra aandacht besteed aan de manier waarop de impressionisten deze vernieuwde stad weergeven. 

De jonge kunstenaars die naar Parijs trokken besloten zich in de tweede helft van de 19de eeuw niet langer te houden aan de regels van de schilderkunst zoals deze gedoceerd werden op de kunstacademies. De jury van de Salon hanteerde deze regels ook. Wie zich daar niet aan hield had weinig kans werk te verkopen. Waarom wilden de jonge kunstenaars zich niet langer aan de regels houden? Hun impressionistische werk was niet populair. Bleef dat zo of keerde het tij en werd het impressionisme net zo populair als het nu is? Wat betekende deze dingen voor het leven en werk van de kunstenaars? Dat alles is het onderwerp van deze lezing over het heerlijke impressionisme.

U hoort bijzondere achtergrondverhalen over het leven en werk van de kunstenaars, maar ook over de context waarin deze stijl tot stand kwam. U ziet prachtige bekende en minder bekende afbeeldingen van schilderijen. Bovendien hoort u bijpassende muziek wat zorgt voor een extra dimensie bij de lezing.

Belangstelling voor deze lezing?

De kosten van deze lezing bedragen zeventien euro vijftig. 

U kunt via onderstaand formulier kaarten reserveren:

Ik bericht u daarna hoe u kunt betalen, zodat u verzekerd bent van een plaats. 

Lezing over Kandinsky’s wereld – zondag  16 maart vanaf 14.00 uur in het Catharijneconvent te Utrecht

Museum het Catharijneconvent heeft mij gevraagd een lezing te geven over Kandinsky en spiritualiteit in het kader van de tentoonstelling ‘Tussen hemel en oorlog’ die daar vanaf 20 februari te zien is. Wassily Kandinksy’s kunst was volop doordrongen van spriritualiteit. In de lezing licht ik dat toe aan de hand van een aantal werken van hem. Muziek was eveneens een belangrijke inspiratiebron voor hem. Ook daarover vertel ik en ik laat u muziekfragmenten horen.  Wassily Kandinsky hoorde muziek bij het zien van kleuren. U hoort en ziet ook hoe dat voor hem geweest moet zijn.

De lezing is gratis toegankelijk. U kunt een ticket reserveren via https://www.catharijneconvent.nl/activiteiten/lezing-josee-claassen/

Ik hoop u bij een van deze activiteiten te ontmoeten. 

Prachtig concert met topmusici en lezing over bijbehorende beeldende kunst op zondag 1 december vanaf 20.15 uur in het Bondsgebouw, Leidseweg 100, Voorschoten.
Tussen 1905 en 1940 was Parijs een magneet voor kunstenaars van over de hele wereld. Vaak hadden ze als aanknopingspunt alleen het adres van het beroemde Café du Dôme, waar de kunstenaars bij elkaar kwamen. Ze kwamen naar Parijs in de hoop een plek te vinden binnen de bloeiende kosmopolitische gemeenschap van de ‘École de Paris’. Onder hen waren zeer veel joden, waarvan de meesten waren gevlucht voor onderdrukking, voor pogroms en discriminatie. Ze trotseerden de onzekerheid van migratie en armoede om een toekomst in de Parijse kunstscene te bouwen. Ze maakten prachtige kunstwerken. Beroemde kunstenaars als Marc Chagall, Chaim Soutine en Amedeo Modigliani, Sonia Delaunay, Jacques Lipchitz, Ossip Zadkine behoorden tot de ‘École de Paris’, maar ook vele – onterecht – vergeten kunstenaars. In diezelfde periode waren ook veel joodse musici en componisten actief in Parijs. Sommigen van hen, zoals Reynaldo Hahn, Paul Dukas en Darius Milhaud, werden beroemd. Van anderen, zoals André Gedalge, Rosy Wertheim, Alexandre Tansman en Simon Laks raakte het werk helaas in de vergetelheid. 

Frank de Groot, artistiek leider van het ensemble Nova Sonantia, en ik hebben een heerlijk programma samengesteld over deze groep beeldend kunstenaars en componisten. Zodoende gaat u muziek horen van ongehoord mooie composities. Wie de buitengewoon getalenteerde musici van Nova Sonantia kent, weet al dat deze muziek prachtig vertolkt zal worden. Ik zal u verhalen vertellen over de beeldend kunstenaars van de ‘École de Paris’ en u mooie afbeeldingen van hun werk laten zien.
Kaarten bestellen kan via de website van Nova Sonantia: https://www.novasonantia.nl

Dit jaar is het 75 jaar geleden dat James Ensor overleed. In België wordt deze Vlaamse grootmeester daarom dit jaar geëerd met een flink aantal tentoonstellingen, waaronder de grote overzichtstentoonstelling “Ensors stoutste dromen. Het impressionisme voorbij” die van 28 september t/m 19 januari in het KMSKA in Antwerpen te zien is. 

Bijna zijn hele leven lang woonde en werkte James Ensor in Oostende. Tot zijn 57ste levensjaar zelfs in zijn ouderlijk huis. Toen verhuisde hij naar een woning verderop in de straat en daar zou hij de rest van zijn leven blijven wonen. Er waren weinig verrassende, nieuwe dingen in zijn dagelijks leven, maar die waren er des te meer in zijn kunst. Hij schilderde aanvankelijk impressionistische werken waarop hij de vrouwen uit zijn omgeving portretteerde. 

Hij studeerde in Brussel en daar ontmoette hij andere jonge kunstenaars. Met hen richtte hij het kunstenaarsgezelschap Les XX op, een groep die internationaal furore maakte. James Ensor moest niets hebben van de modes in de beeldende kunst waar zijn collega kunstenaars en bloc voor vielen. Geen pointillisme voor hem, geen neo-impressionisme. Hij gebruikte het licht en de helderheid van de kleuren van de impressionisten en combineerde dat met een wereld vol aangeklede maskers en geraamten. Zijn eigen omgeving, zijn eigen leven, maar vooral ook zijn eigen opvattingen zien we terug in die wondere wereld. 

Hij was een groot muziekliefhebber, speelde fluit en harmonium en componeerde, ook al kon hij geen noot lezen. U gaat zijn muziek horen. Zijn beeldend werk inspireerde ook andere componisten. Ook daarvan gaat u wat horen. 

Er is geen andere kunstenaar die zozeer een beeld van zichzelf heeft gecreëerd en gepromoot als James Ensor. Je ziet hem voortdurend in zijn eigen werk opduiken, als Christus, als skelet, als een soort ridder, tussen zijn vrienden en als insect. Hij schreef over zijn positie in de kunstwereld, vaak verontwaardigd en boos, zo dat je bijna zou gaan denken dat hij geen succes had. Maar dat had hij wel  – en hoe! Hij verkocht goed en allemaal bezochten ze zijn atelier, de kunstenaars, wetenschappers, schrijvers en politici. De Belgische koning Leopold verhief hem zelfs in de adelstand. 

Kortom, materiaal genoeg voor een heerlijke lezing met muziek over deze bijzondere kunstenaar.

Praktische informatie lezing James Ensor 

De lezing over James Ensor vindt plaats op zaterdagmiddag 5 oktober 2024 en begint om 13.30 uur in de Social Hub, Van Leeuwenhoekpark 1, 2611 DW te Delft. De Social Hub bevindt zich naast het Centraal Station en vlakbij twee grote parkeergarages (Phoenix en Prinsenhof). De lezing duurt twee maal 50 minuten, met een korte pauze ertussen. 
De toegangsprijs is zeventien euro vijftig.

De lezing is uitverkocht. Wanneer u op de wachtlijst wilt komen staan kunt u dat via onderstaand formulier aangeven: