Een beeldend kunstenaar en een componist. Beiden slachtoffer van de nazi’s.
Prachtige dingen maakte hij, de veelzijdige Chris Lebeau (1878-1945). Hij werd geboren in een arm gezin in Amsterdam waar hij van jongs af aan leerde dat je moet delen wat je hebt. Ook al is dat bijna niks. Zijn socialistische opvoeding zou hem zijn leven lang tot gids zijn, zelfs als dat hemzelf groot gevaar opleverde. Lebeau schilderde fresco’s in het toenmalige stadhuis van Amsterdam. Daarvan zien we hier een voorbeeld. Maar u kunt ook een Lebeau op tafel hebben liggen, want hij ontwierp ook prachtige tafelkleden. We kennen glas in lood ramen van hem, affiches van toneelgezelschappen, glaswerk voor de fabriek in Leerdam en schilderijen. Zijn opvattingen deden hem uiteindelijk in een concentratiekamp belanden, waar hij overleed.
Voor de muziek gaan we naar een bijzondere componist, al even dapper als Chris Lebeau. Viktor Ullmann (1898-1944) was joods en werd om die reden opgepakt door de nazi’s en naar Theresienstadt gedeporteerd. In Theresienstadt was aandacht voor kunst en cultuur. Voor de voorstellingen die er gegeven werden, gaven de nazi’s zelfs kaartjes uit. U ziet er hier een van. 
Ullmann musiceerde er en schreef er nieuw werk. Dat klinkt idyllischer dan het was. Theresienstadt was een gevaarlijk concentratiekamp waar het moeilijk was te overleven. Van de 10.500 kinderen die er terecht kwamen overleefden er slechts 142. Voor volwassenen was de overlevingskans al even klein. Het laatste werk dat Viktor Ullmann er schreef werd zijn dood. U hoort er een indrukwekkend fragment van.
Deze lezing duurt drie kwartier en is desgewenst te combineren met de lezing over Entartete Kunst.
Geïnteresseerd in deze lezing? Neem dan contact met mij op.
Afbeelding: Chris Lebeau (1878-1945), Detail van Het levensmysterie, hotel ‘Le Grand’, Amsterdam. Kaartje voor een staanplaats voor een opera in Theresienstadt, 21 april 1945.