Een lezing met muziek over Caravaggio en de Caravaggisten.
Drie jonge Utrechtse schilders, Dirck van Baburen, Hendrik ter Brugghen en Gerard van Honthorst gingen begin 17de eeuw naar Rome. Ze hadden er een prachtige tijd, met veel vrolijkheid, zoals we hier zien op het schilderij van Gerard van Honthorst. Ze zagen in Rome werk van allerlei schilders, maar van het werk van éen schilder waren ze diep onder de indruk. Dat was het werk van Michelangelo Merisi, beter bekend als Caravaggio (1571-1610).
Caravaggio schilderde doorgaans halffiguren, over het hele doek, waardoor de voorstelling heel dicht bij de beschouwer komt en we die als het ware mee beleven. Zijn voorstellingen zijn ‘naar de natuur’, zeer realistisch. We zien de vuile nagelrandjes en de vieze voeten van iemand ook. Het meest beroemd is hij geworden om zijn chiaroscuro, zijn fabelachtige techniek van werken met licht en donker. Kijk maar hoe realistisch hij de lijkkleur van Christus weergeeft op zijn schilderij ‘De graflegging’.
Caravaggio groeide op in Milaan, waar Carlo Borommeo ingrijpende veranderingen doorvoerde in de kerk – en dus ook in het leven van de Milanezen van toen. Carlo Borommeo was een groot pleitbezorger van volkskunst en juist dat volkse zien we, niet toevallig, terug in de kunst van Caravaggio. Het leidde tot dit soort aangrijpende en ontroerend mooie voorstellingen van bijbelse taferelen. Daarvan gaat u er de nodige zien.
U hoort ook prachtige muziek. Muziek uit het Rome van toen, maar ook muziek van componisten uit de 20ste eeuw die zich lieten inspireren door de Italiaanse componisten uit de 16de en 17de eeuw. Zo klinkt tijdens de lezing muziek van Antonio Valente en Heinrich Schütz èn ziet u een ballet op muziek van Igor Stravinsky.
Caravaggio was een opvliegende man, die vaak ruzie maakte en daardoor in de problemen kwam. Meestal redden zijn invloedrijke kennissen hem wel, maar uiteindelijk liep het fataal af. Caravaggio stierf relatief jong, maar zijn kunst bleef bestaan. In de kerken en paleizen en tegenwoordig in musea. Nog bij zijn leven werd zijn stijl nagevolgd. Niet alleen door de drie Utrechtse schilders, maar door schilders uit heel Europa.
Dat alles gaat u zien en horen in een prachtige lezing!
Geïnteresseerd in deze lezing? Neem dan contact op.
Afbeeldingen: Gerard van Honthorst (1592-1656), Het concert, 1623 en Caravaggio (1571-1610), Detail van ‘De graflegging’, 1601-1604.